Báo chí có vai trò và sứ mệnh rất quan trọng trong đời sống xã hội, đó là phản ánh sự kiện, truyền tải thông tin, phản biện và phát hiện tham nhũng.
Đây là chia sẻ của ĐBQH Lê Thanh Vân bên hành lang Quốc hội về vai trò của báo chí và những câu chuyện bên lề của kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV. Theo ông Lê Thanh Vân, ba vai trò này thời gian vừa qua báo chí đã phát huy rất tốt. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn có những nhà báo thực hiện sứ mệnh của mình chưa tốt, thậm chí vi phạm pháp luật, đó là lợi dụng nghề nghiệp, lợi dụng diễn đàn báo chí để bóp méo sự thật nhằm trục lợi.
Báo chí giữ vai trò cảnh báo
Vai trò báo chí được nhiều nước coi là quyền lực thứ tư, đó là vai trò cảnh báo. Bên cạnh công việc tham gia đóng góp chính sách, báo chí cũng đồng thời cảnh báo, phát hiện hành vi tiêu cực trong xã hội để góp phần hoàn thiện chính sách.
“Không chỉ thế, báo chí còn góp phần bổ trợ cho hoạt động quản lý điều hành, và cao hơn nữa là tham vấn chính sách cấp chiến lược cho Đảng, Chính phủ”, ông Vân nói.
Đối với lĩnh vực phòng chống tham nhũng, ông Vân cho rằng, vừa qua báo chí đóng góp rất tích cực, nếu không có những phóng viên, nhà báo kiên trì theo đuổi các sự việc, chứng minh, điều tra… rất dũng cảm để đưa ra ánh sáng các vụ việc tiêu cực, tham nhũng thì các vụ đại án khó có thể được tìm ra.
“Rõ ràng, thời gian vừa qua việc tự kiểm soát trong hệ thống của chúng ta còn yếu, đòi hỏi phải có sự hỗ trợ từ bên ngoài, trong đó báo chí đóng vai trò đặc biệt quan trọng”, ông Vân nhấn mạnh.
Cầu nối giữa Quốc hội với nhân dân
Cũng tương tự như việc đưa ra nhiều thông tin về các vụ đại án tham nhũng, theo ông Vân, hoạt động báo chí trong nghị trường Quốc hội với vai trò người đưa tin phản ánh sự kiện, là cầu nối giữa Quốc hội với nhân dân. Quốc hội diễn ra như thế nào thì được báo chí phản ánh đúng như thế cho người dân biết cơ quan đại diện của mình đang hoạt động như thế nào.
Phản ánh của báo chí với không khí thảo luận tại nghị trường sẽ cho người dân thấy được đại biểu do mình bầu ra có phản ánh đúng ý chí, nguyện vọng của mình hay không.
Hay mỗi lần Quốc hội bấm nút những sự kiện quan trọng, người dân có thể đo lường được Quốc hội đó có phải của mình hay không. Đây chính là vai trò của báo chí, và để thực hiện tốt vai trò của mình, báo chí phải phản ánh trung thực.
Vừa qua, có một hiện tượng có những tờ báo đi hơi “lệch chân”, đó là nghiêng về một quan điểm trong khi Quốc hội đang thảo luận. Chẳng hạn như luật đặc khu, qua quan sát ông Vân nhận thấy có những tờ báo có lúc nghiêng về một phía quan điểm, chưa phản ánh một cách khách quan giữa 2 luồng quan điểm. Nhiệm vụ của báo chí là phải phản ánh trung thực, từ những ý kiến trái chiều đến thuận chiều, tuy nhiên có lúc nào đó, ở một tờ báo nào đó đã đi hơi “lệch chân” trong vấn đề này.
Cho nên, để thực hiện tốt sứ mệnh của mình thì trung thực, tức thời của báo chí là quan trọng nhất. Đây chính là sứ mệnh của báo chí để đồng hành cùng Quốc hội truyền tải hết được không khí, diễn biến của kỳ họp Quốc hội.
Một kỳ họp đặc biệt
Chia sẻ về kỳ họp thứ 5 khóa XIV sắp bế mạc, ông Lê Thanh Vân đánh giá, đây là một kỳ họp rất đặc biệt. Đặc biệt ở đây là Quốc hội phải xem xét, thông qua nhiều quyết định quan trọng, trong đó có những quyết định rất khó khăn. Ví dụ, việc hoãn thông qua Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc Luật là quyết định khó khăn nhưng hoàn toàn sáng suốt.
Để có được quyết định này phải nói đến vai trò các cơ quan lãnh đạo của Đảng do Tổng Bí thư đứng đầu, đã rất bình tĩnh lắng nghe ý kiến của nhân dân để có một quyết sách hợp lòng dân. Quốc hội cũng rất lắng nghe nhịp sống của xã hội từ bên ngoài hội trường, báo chí đồng hành cùng Quốc hội để kịp thời truyền tải những thông tin từ nghị trường ra xã hội và từ xã hội vào nghị trường.
Một số tờ báo đã phản ánh được ý kiến phản biện xã hội thông qua diễn đàn để lên tiếng đóng góp với Quốc hội, trong đó có những vấn đề “nóng” mà nhân dân quan tâm. Đây cũng là một kênh để các cơ quan lãnh đạo của đảng và người đứng đầu đảng nghe được lòng dân như thế nào. Quốc hội cũng rất bình tĩnh xem xét thận trọng để có những quyết định đúng đắn, đúng lúc nhằm ngăn chặn những diễn biến phức tạp do các thế lực thù địch kích động.
“Đây là điều đặc biệt của kỳ họp này, chính vì có những nội dung nhạy cảm nên kỳ họp này được đánh giá là đặc biệt. Qua nhiều kênh truyền tải, đặc biệt là từ báo chí, các cơ quan có thẩm quyền cũng như mỗi ĐBQH nhận thấy trách nhiệm của mình làm sao phản ánh được đúng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân”, ông Vân chia sẻ.
Nguyễn Việt
