Hành trình 25 năm ‘trồng người’

Ngày 30.12.2020, thầy và trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú (PTDTNT) THCS Sơn Tây sẽ tổ chức kỷ niệm 25 năm Ngày thành lập trường và đón Bằng công nhận trường đạt chuẩn quốc gia. Niềm vui của ngày hôm nay là kết quả từ sự nỗ lực, rèn luyện của bao thế hệ thầy cô giáo và học sinh nhà trường trong chặng đường dài hàng chục mùa xuân qua.Nơi tạo nguồn cán bộ quản lý giáo dục

Từ những ngày đầu gian khó…

Sau khi tái lập huyện Sơn Tây vào năm 1994, thực trạng giáo dục Sơn Tây qua điều tra của Phòng GD&ĐT huyện là vấn đề đáng báo động. Sau gần 20 năm giải phóng miền Nam (1975), giáo dục ở Sơn Tây hầu như phải làm lại từ đầu. Toàn huyện có 2/3 khu dân cư là “điểm trắng” về giáo dục. Những điểm mở được trường học thì học sinh chỉ học được đến lớp 3. Tình trạng này đã dẫn đến dân số trong độ tuổi từ 15 – 35 còn mù chữ chiếm 92,13%, số còn lại có khả năng tái mù chữ rất cao.

Chất lượng dạy và học của Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS Sơn Tây ngày càng được nâng lên.

Mặt khác, sau khi được thành lập, Phòng GD&ĐT Sơn Tây lại gặp phải vô vàn khó khăn. Đó là biên chế xin được chia ra từ Phòng GD&ĐT huyện Sơn Hà vừa không đảm bảo về số lượng, vừa gặp nhiều hạn chế về trình độ đào tạo, thậm chí chưa được đào tạo. Trong 39 biên chế, thì chỉ có 2 người có trình độ cao đẳng, đại học (5,1%); 23/39 giáo viên chưa qua đào tạo và là giáo viên cắm bản (đào tạo tại chỗ) chiếm tỷ lệ gần 65%. Như vậy, việc chuẩn bị mở một trường THCS đầu tiên của huyện, để đến năm học 1996 – 1997 đón học sinh lớp 6 đầu tiên nhập học gặp phải nhiều trở ngại. Song, với phương châm “đi tắt, đón đầu”, ngành giáo dục và lãnh đạo huyện vẫn đề nghị thành lập Trường PTDTNT THCS Sơn Tây. Đây là ngôi trường THCS đầu tiên, là bước ngoặt trong lịch sử phát triển của giáo dục huyện Sơn Tây, mà trước đó chưa làm được.

Việc thành lập trường PTDTNT THCS của huyện đã chuẩn bị kịp thời để đến năm học 1996 – 1997, đón khóa học sinh đầu tiên, với 71 em được Sở GD&ĐT Quảng Ngãi phê duyệt trong biên chế đầu vào và một số em người Kinh, được học trên chính vùng đất căn cứ địa cách mạng năm xưa. Đây là ngôi trường THCS đầu tiên và chuyên biệt của huyện nên đã bước đầu thực thi được mục tiêu giáo dục của Đảng là: “Đào tạo nguồn cán bộ và nguồn nhân lực có chất lượng” cho huyện miền núi Sơn Tây.

Năm học 2019 – 2020, mặc dù khó khăn do dịch bệnh, nhưng Trường PTDTNT THCS Sơn Tây vẫn xây dựng mô hình “Vườn thuốc nam” để bảo tồn nguồn gen từ các loại cây dược liệu tại chỗ và các vùng miền. Hiện có hơn 100 loại cây thảo dược được trồng và chăm sóc, góp phần giáo dục trải nghiệm cho học sinh và phục vụ chữa bệnh.

Khu vườn thuốc nam của nhà trường, với khoảng 100 loại cây thảo dược.

… đến cái nôi đào tạo

Trong dòng chảy lịch sử đầy khó khăn, Trường PTDTNT THCS Sơn Tây đã có những bước đi vững chãi để phát triển, nhằm đảm bảo việc nuôi và dạy cho học sinh chuyên biệt của nhà trường. Đến nay, toàn trường đã có khu phòng học đảm bảo cho các lớp; có dãy nhà ký túc xá 24 phòng, đảm bảo cho 200 học sinh ăn ở; có khu nhà hiệu bộ để làm việc; có 3 phòng học bộ môn và phòng tin học đảm bảo giáo dục thực hành. Trường có nhà ăn và khu sân chơi, bãi tập; việc tổ chức nuôi và dạy cho học sinh luôn được chú trọng trong cải tiến phương pháp quản lý để đáp ứng được nhu cầu phát triển.

Năm học 1999 – 2000, lần đầu tiên trường có học sinh lớp 9 là 70 em và được công nhận tốt nghiệp THCS. Từ đó đến nay, trường có trên 1.000 học sinh đã tốt nghiệp, góp phần quan trọng cho việc phổ cập giáo dục THCS trên địa bàn. Đồng thời, góp phần tạo nguồn học sinh cho Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh, với số lượng hơn 300 em theo học các năm, số còn lại học tại Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Sơn Tây). Phần lớn các em sau này đều trở thành nguồn nhân lực có chất lượng cho huyện nhà.

Với vai trò là tiền thân của việc thành lập Trường THPT Đinh Tiên Hoàng, Trường DTNT Sơn Tây thực sự là chiếc nôi đầu tiên để hình thành nguồn nhân lực. Với 4 năm học thực hiện mở lớp “nhô” cho THPT, trường đã có gần 100 học sinh đầu tiên của huyện tốt nghiệp THPT tại ngôi trường này và được cấp bằng tốt nghiệp THPT. Đây là một điểm sáng về góp phần tạo nguồn cán bộ cho địa phương sau này.

Chính những yếu tố đột phá trên, hiện nay học sinh cũ của trường có nhiều em giữ các vị trí trọng trách trong các lĩnh vực chính trị – kinh tế – xã hội và an ninh – quốc phòng của huyện Sơn Tây. Bên cạnh đó, nhiều học sinh cũ của trường đang là bác sĩ, kỹ sư, nhà giáo, đang giữ các vị trí chủ chốt thuộc các phòng, ban khối nhà nước, kể cả công an và quân sự huyện nhà. Ngoài ra, có khoảng 50% lực lượng cán bộ chủ chốt, công chức của các xã trên địa bàn huyện từng là học sinh cũ của trường từ những khóa học đầu tiên…

Hai mươi lăm năm tại một ngôi trường đặc thù và chuyên biệt của huyện vùng cao Sơn Tây là quãng thời gian chưa dài so với sự nghiệp trồng người “bách niên chi kế”, nhưng những điều đã làm được từ ngôi trường này sẽ cho ta nhiều điều suy ngẫm. Bởi từ điểm xuất phát hầu như không có gì, nhà trường đã từng bước kiên trì, nỗ lực và bứt phá vươn lên, để đến hôm nay đã hoàn thành sứ mệnh thiêng liêng và trở thành trường đạt chuẩn quốc gia là một điều vô cùng giá trị.

Với hiệu quả đào tạo của nhà trường sau 25 năm tại mảnh đất miền Tây Quảng Ngãi này, là người trong cuộc, chúng tôi vô cùng hạnh phúc vì những “quả ngọt” đầu mùa bây giờ cứ nhân lên. Trong thời gian tới, Trường PTDTNT THCS Sơn Tây sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục, là cái nôi đào tạo nguồn nhân lực cho vùng đất còn nhiều gian khó này.

Đối với ngành giáo dục huyện Sơn Tây, Trường PTDTNT THCS Sơn Tây như là cầu nối, gián tiếp tạo nguồn cho đội ngũ lãnh đạo và quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn huyện. Ban lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện Sơn Tây là 2 giáo viên cũ của trường đang thực hiện quản lý nhà nước từ mầm non đến THCS. Hiệu trưởng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng và Trưởng phòng GD&ĐT Sơn Tây hiện tại đều là 2 giáo viên cũ của trường, được Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Ngãi điều động cho Trường THPT Đinh Tiên Hoàng vào tháng 2.2004. Đây chính là điểm sáng về đội ngũ giáo viên của trường được phát triển và đang tham gia quản lý ngành giáo dục từ mầm non đến THPT trên địa bàn.

Lê Hoài Thạnh