Triển khai đề án hạn chế, thu phí đối với các phương tiện vào nội đô các thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM luôn tạo ra những ‘cơn sóng’ bàn luận về tính hợp lý, hợp lẽ và khả năng triển khai trong thực tế.
Tại TPHCM, chưa nói đến việc thu phí ô tô vào trung tâm sẽ chống được ùn tắc giao thông ra sao, nhưng vành đai khép kín với 34 trạm thu phí bao vây trung tâm TPHCM sẽ gây không ít phiền hà cho mọi hoạt động tại đô thị đông đúc này.
Tại TPHCM, các đề án xây dựng bãi đỗ xe ngầm, cao tầng trong trung tâm đang nằm trên giấy, phương tiện vận tải hành khách công cộng còn nghèo nàn, người dân ngày càng rời xa xe buýt. Thực tế này khiến nhiều người cho rằng, Sở Giao thông Vận tải TPHCM tái đề xuất phương án tạo dựng vành đai thu phí ô tô vào trung tâm càng tạo ra nhiều băn khoăn.
Người dân đi ô tô vào nội đô thời gian tới sẽ phải cõng thêm một khoản phí. Những phương tiện quen thuộc của họ giờ được cho là “thủ phạm” tạo nên những điểm ùn tắc mới, tâm tư càng phát sinh nhiều.
Không ít những ý kiến phản đối cũng đã xuất hiện. Các chuyên gia đầu ngành về giao thông cũng lên tiếng.
Băn khoăn “lợi bất cập hại” khi những trạm thu phí này mọc lên là có cơ sở khi có người đã nói các trạm thu phí kia có phải là BOT tiếp theo chỉ nhắm vào việc thu tiền. Trạm thu phí có thể sẽ trở thành điểm gây ám ảnh với người dân khi trở thành điểm đen mới, tiếp tục gây ùn tắc giao thông tạo thêm các áp lực xã hội.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông ở TPHCM, Hà Nội ngày càng trở nên nghiêm trọng như hiện nay có một phần quan trọng là do quy hoạch đô thị không đồng bộ, mất cân đối. Nhiều khu đô thị, trung tâm thương mại, cao ốc mọc lên dày đặc, thiếu trầm trọng các bãi đỗ xe và mạng lưới giao thông thiếu sự liên kết.
Đến thời điểm hiện tại, năng lực vận tải hành khách của hệ thống xe buýt ở TPHCM chỉ đáp ứng 3% nhu cầu đi lại của người dân. Như vậy, khi hạn chế phương tiện cá nhân vào trung tâm, vấn đề đặt ra là người dân sẽ đi lại bằng phương tiện gì?
Khi gốc của vấn đề tạo ra ùn tắc, ô nhiễm môi trường, quá tải nội đô các thành phố lớn chưa được xử lý, hy vọng của các đơn vị tư vấn, các sở ngành, tổ chức chính quyền thông qua đề án thu phí ô tô vào nội đô lại càng trở nên mong manh.
Nói như GS-TSKS Lê Huy Bá khi trao đổi với PV Tiền Phong: “Người ta có tiền mua ô tô và có nhu cầu đi lại thì họ vẫn chấp nhận nộp một khoản tiền để lưu thông. Khi đó, mục tiêu chống kẹt xe sẽ phá sản”.
Đề án thu phí ô tô vào nội đô các thành phố lớn đang rất cần nhìn nhận cẩn trọng, kỹ lưỡng và khi triển khai phải đồng bộ với nhiều giải pháp căn cơ khác. Giải quyết tổng thể như vậy sẽ cấp một đường sống cho đề án hơn một lần đã “chết”, không triển khai được trong thực tế.
Lý – Bình
